Rąbanie drewna to nieskomplikowana czynność, która wymaga jedynie trochę wysiłku i dobrych narzędzi. Istnieje jednak kilka technik, które sprawiają, że praca z drewnem jest jeszcze łatwiejsza i przede wszystkim bezpieczna. W naszym artykule prezentujemy listę metod rozłupywania drewna, z którymi każdy drwal powinien się zapoznać.
Przygotowanie stanowiska i narzędzi
Niezależnie od wybranej techniki, rąbanie drewna wymaga przygotowania miejsca pracy oraz doboru właściwego narzędzia. Potrzebujemy pnia, na którym będziemy rozłupywać drewno. Powinien mieć on średnicę około 50 cm, a jego wysokość musi sięgać mniej więcej do kolan pracującej osoby. Pień musi stać na równym podłożu i nie może się przechylać na boki. Drewno ustawiamy jak najdalej od siebie, na najbardziej oddalonej części pniaka. W ten sposób unikniemy urazu, jeśli nie trafimy w rozłupywany kawałek, bo siekiera zatrzyma się na pniaku.
Do rąbania drewna używa się różnych rodzajów siekiery. Na rynku dostępny jest model uniwersalny, siekiera rozłupująca (z pogrubionym ostrzem) lub siekiera-młot, której trzonek powleczony jest specjalną osłonką. Pierwszych dwóch rodzajów używa się do rąbania odpowiednio twardego i miękkiego drewna, z kolei ostatni typ nadaje się do wbijania stalowych lub aluminiowych klinów. Narzędzie powinno być odpowiednio naostrzone, a jego trzonek musi być solidnie połączony z częścią tnącą.
Metoda tradycyjna
Polega ona na tym, że chwytamy siekierę obiema rękami, stajemy w lekkim rozkroku z ugiętymi kolanami, bierzemy lekki zamach i uderzamy ostrym końcem w miejsce, w którym chcemy, aby drewno się rozłupało. Starajmy się, aby narzędzie trafiało rdzeń, gdyż ułatwia to rąbanie nawet sękatych kawałków drewna. Czynność powtarzamy kilkakrotnie, do momentu, w którym drewno będzie całkowicie rozłupane na mniejsze kawałki. Rąbanie większych kłód należy zaczynać od krawędzi. Bardzo duże kawałki rozłupujmy stopniowo, obciosując je kawałek po kawałku.
Pamiętajmy, żeby trzymać siekierę obiema rękami. Nie dopuszczajmy do sytuacji, w której jedną ręką operujemy siekierą, a drugą podtrzymujemy kawałek drewna, gdyż wtedy można się bardzo łatwo skaleczyć. Najbardziej bezpieczne są uderzenia z góry na dół. Kierując narzędzie na rozłupywany pieniek trzymajmy je za sam koniec trzonka, dzięki czemu zwiększymy siłę uderzenia, a nasza praca będzie bardziej efektywna.
Technika „odwrócona”
Kolejną z technik rozłupywania drewna jest zastosowanie uderzeń odwróconych. Wykorzystuje się ją wtedy, gdy dana kłoda nie została rozłupana za pierwszym uderzeniem, a wbiła się w nią siekiera. Odwracamy wówczas trzonek i uderzamy w pniak gładką krawędzią narzędzia. Takie uderzenie powoduje, że kawałek drewna rozpada się pod własnym ciężarem.
Techniki tej nie zaleca się osobom niedoświadczonym. Istnieje duże niebezpieczeństwo, że kłoda nabita na siekierę oderwie się od narzędzia, gdy będzie znajdowało się ono w powietrzu. Może spowodować to groźne urazy, dlatego powinniśmy zachować szczególną ostrożność. Jeśli używamy uniwersalnej siekiery, pamiętajmy, że długość przecięcia nie może być 3 razy większa od długości ostrza.
Metoda z klinami
Gdy kłody są naprawdę duże lub mają wiele sęków, może okazać się, że ich rozłupanie będzie wymagało użycia klinów. Do tej metody najlepiej wykorzystać siekierę-młot, której płaską stroną wbijamy kliny w kawałek drewna. Nie używajmy zwykłej siekiery, ponieważ może ona ulec zwichrowaniu lub pęknięciu.
Pierwszy klin należy wbić przy jednej z krawędzi kłody, tak, aby powstało pęknięcie. Drugi klin wbijamy trochę dalej, ale na linii powstałego pęknięcia. Uderzamy w niego do czasu powiększenia szczeliny. Następnie przenosimy pierwszy klin dalej i powtarzamy cały cykl do momentu pęknięcia kłody.
Miejmy na uwadze, że uderzanie stalą w stal związane jest z ryzykiem oderwania się stalowej drzazgi z którejś z części. Taka drzazga jest bardzo niebezpieczna i może uszkodzić naszą skórę lub oko. Dlatego przy wykonywaniu tego typu pracy należy używać okularów ochronnych i odpowiedniego ubrania roboczego.
Technika rąbania w oponie
Rąbanie drewna w oponie polega na wbiciu w pień kilku gwoździ, a następnie nałożeniu na niego opony. Jej dolna krawędź powinna być przymocowana do drewna, natomiast górną możemy usunąć nożykiem. Drewno umieszcza się na środku opony i uderza w nie siekierą.
Największą zaletą tej metody jest fakt, że rozłupywane na kawałki drewna pozostają wewnątrz opony i nie są porozrzucane po bokach (nie zaśmiecają stanowiska pracy). Wybierzmy jak największą oponę, gdyż zmieści się w niej więcej drewna, co usprawni nam pracę. Pamiętajmy jednak, że średnica opony nie może być większa od pnia, gdyż musi się na nim zmieścić.
O czym należy pamiętać?
Pamiętajmy, żeby systematycznie odkładać rozłupane kawałki drewna na specjalnie przygotowany stos. Kłody nie mogą leżeć pod nogami, gdyż istnieje duże ryzyko potknięcia się o taką przeszkodę. Nie zapominajmy o odpowiedniej odzieży ochronnej. Niezbędne są antypoślizgowe rękawice, okulary oraz buty z metalowymi czubkami. Siekiera musi być ostra, a jej trzonek solidnie zespolony z głowicą. Przygotujmy również miejsce pracy, przy którym nie mogą znajdować się żadne śmieci i inne przeszkody.